تنوع صفات رویشی و زایشی برخی از ارقام گلابی (Pyrus communis L.) بومی ایران بر اساس آزمون DUF

  خصوصیات رویشی و زایشی سیزده رقم بومی کلکسیون ملی بر اساس دستور‌العمل ملی آزمون‌های تمایز، یکنواختی و پایداری ( DUS ) ارزیابی شد. در بین صفات رویشی مورد نظر به ترتیب 5، 9 و 13 صفت به شکل درخت، شاخه‌های یکساله و برگ تعلق داشتند که 4، 5 و 9 صفت از گروه‌های فوق دارای تنوع بودند. از بین 11 و 29 صفت زایشی مربوط به گل و میوه نیز به ترتیب 9 و 21 صفت دارای تنوع متوسط تا خیلی زیاد بودند. در بین صفات عمومی درخت، شاخص‌ترین آن قدرت رشد درخت بود که در پنج رقم زیاد، هفت رقم متوسط و تنها در رقم سه فصله ضعیف بود. صفات شاخه یکساله اگرچه ارتباط منطقی با دیگر صفات درخت داشتند، اما به دلیل سطح تنوع پایین موجود در آن‌ها در زمره صفات متمایزکننده ارقام نبودند. در بین صفات برگ 9 صفت تنوع قابل توجهی داشتند، ولی نسبت طول به عرض، شکل قاعده، شکل انتها و برش حاشیه دارای تنوع بیشتر و به لحاظ ثبات قادر به تمایز ارقام بودند. دو صفت موقعیت حاشیه و اندازه گلبرگ‌ها از میان صفات دارای تنوع شکوفه، تنوع قابل ملاحظه‌ای داشته و شاخص‌های مناسبی برای تفکیک ارقام بودند. در بین اندام‌های مختلف درخت بیشترین صفات دارای تنوع در میوه دیده شد و صفات اندازه میوه، موقعیت بیش‌ترین قطر، پروفیل کناره، رنگ رو، حالت کاسبرگ‌ها و خصوصیات بافت گوشت همراه با زمان رسیدن آن از صفات متمایزکننده ارقام بودند. گروه‌بندی ارقام با تجزیه خوشه‌ای با استفاده از کلیه صفات به نحو بهتری قادر به تفکیک آن‌ها براساس شباهت‌های ظاهری و یا منشاء بود. در این گروه‌بندی ارقام خراسان و اصفهان در گروه‌های جداگانه طبقه‌بندی شدند. به طور کلی مجموعه صفات کلیدی دستورالعمل به خوبی قادر به تفکیک و تمایز ارقام بومی گلابی بودند.